Endometriozis , uterusun ( endometriyum )astarını oluşturan dokunun tipinin uterusun dışında bulunduğu bir durumdur.
Endometriozis Ne Kadar Yaygındır?
Endometriozis, üreme çağındaki on kadından yaklaşık birinde görülür. Çoğu zaman kadınlarda 30 ve 40 yaşlarında teşhis edilir.
Endometriozis Nerede Oluşur?
Endometriyal doku bölgeleri (genellikle implantlar olarak adlandırılır) sıklıkla aşağıdaki yerlerde görülür:
- Periton
- Yumurtalıklar
- Fallop tüpleri
- Rahim, mesane, üreter , bağırsak ve rektumun dış yüzeyleri
- Cul-de-sac (uterusun arkasındaki boşluk)
Endometriozis Problemlere Neden Olur?
Endometriozis odakları östrojen denilen kadınlık hormonundaki değişikliklere cevap verir . endometriozis odakları menstrüele siklus boyunca uterus iç yüzününün her ay yaptığı gibi büyüyebilir ve akabilir. Çevreleyen doku tahriş olabilir, iltihaplı ve şişmiş olabilir. Her ay bu dokunun dökülmesi ve kanaması da adhezyon adı verilen skar dokusunun oluşumuna neden olabilir . Bazen yapışıklıklar, organların birbirine yapışmasına neden olabilir. Kanama, iltihap ve oluşan skar dokusu, özellikle adet öncesi ve sırasında ağrıya neden olabilir.
İnfertilite ve endometriozis arasındaki bağlantı nedir?
İnfertilitesi olan kadınların yaklaşık% 40’ı endometriozise sahiptir. Endometriozdan kaynaklanan iltihaplanma sperm veya yumurtaya zarar verebilir veya fallop tüpleri ve uterusu boyunca hareketlerine engel olabilir. Şiddetli endometriozis vakalarında, fallop tüplerinde adhezyon veya skar dokusu ile birlikte kapanmalar olabilir.
Endometriozis Belirtileri Nelerdir?
Endometriozisin en sık görülen belirtisi, özellikle adet öncesi ve sonrasında kronik (uzun süreli) pelvik ağrıdır. Ağrı ayrıca cinsel ilişki sırasında da ortaya çıkabilir. Barsakta endometriozis varsa, bağırsak hareketlerinde ağrı oluşabilir. Mesaneyi etkiliyorsa, idrar yaparken ağrı hissedilebilir. Yoğun adet kanaması başka bir endometriozis belirtisidir. Endometriozlu birçok kadında semptom görülmez.
Endometriozis Nasıl Teşhis Edilir?
Öncelikle bir pelvik muayene olmak üzere, bir fizik muayene yapılır . Ancak, endometriozise sahip olduğunuzdan emin olmanın tek yolu, laparoskopi adı verilen cerrahi bir prosedürdür . Bazen prosedür sırasında az miktarda doku alınır. Buna biyopsi denir .
Endometriozis Nasıl Tedavi Edilir?
Endometriozis tedavisi, hastalığın derecesine, belirtilerinize ve çocuk sahibi olmak isteyip istemediğinize bağlıdır. Endometriozis ilaç, cerrahi veya her ikisi ile tedavi edilebilir. Ağrı birincil sorun olduğunda, ilaç genellikle önce denenir.
Endometriozisi Tedavi Etmek İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?
Endometriozisi tedavi etmek için kullanılan ilaçlar arasında nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) gibi ağrı kesiciler ve doğum kontrol hapları, progestin ilacı ilaçlar ve gonadotropin salgılatıcı hormon agonistleri de dahil olmak üzere hormonal ilaçlar yer alır . Hormonal ilaçlar endometrial dokunun büyümesini yavaşlatır ve yeni yapışmaların oluşmasını engelleyebilir. Bu ilaçlar tipik olarak zaten var olan endometriozis dokusunun tamamen yok edilmesini sağlayamaz.
Cerrahi Endometrioziyi Nasıl Tedavi Edebilir?
Ağrıyı hafifletmek ve doğurganlığı artırmak için cerrahi yapılabilir. Ameliyat sırasında endometriozis odakları çıkarılabilir.
Cerrahi Endometriozisi Kesin Tedavi Edebilir mi?
Ameliyattan sonra, çoğu kadın ağrıdan kurtulur. Bununla birlikte, kadınların yaklaşık% 40-80’inin 2 yıl içerisinde tekrar ağrı duymaya başlarlar. Hastalık ne kadar şiddetli olursa, geri dönmesi daha olasıdır. Ameliyattan sonra doğum kontrol hapları veya diğer ilaçları almak ağrısız dönemi uzatmaya yardımcı olabilir.
Op. Dr. Feray GÜVENAL
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
