Menstrüasyonla ilişkili ağrıya dismenore denir .
Dismenore Ne Kadar Yaygındır?
Dismenore en sık bildirilen adet bozukluğudur. Menstruasyona giren kadınların yarısından fazlası, her ay 1-2 gün boyunca ağrıyor.
Dismenore Türleri Nelerdir?
İki tip dismenore vardır: birincil dismenore ve ikincil dismenore.
Birincil Dismenore Nedir?
Birincil dismenore, adet dönemine veya “adet kramplarına” sahip olmaktan kaynaklanır.
Birincil Dismenore Neden Olur?
Primer dismenore genellikle prostaglandinler denilen doğal kimyasallardan kaynaklanır . Prostaglandinler uterusunastarında yapılır .
Menstrüel Dönemde Primer Dismenore İle İlişkili Ağrı
Ağrı genellikle menstürasyon başlamadan hemen önce gerçekleşir, çünkü uterusun iç kısmında prostaglandin düzeyi artar kanamayla birlikte ,progesteron seviyeleri düşer. Prostaglandin seviyeleri azaldıkça ağrı genellikle azalır.
Primer Dismenore Hangi Yaşta Başlar?
Sıklıkla, bir kız çocuğu adet görmeye başladıktan hemen sonra başlar. Birincil dismenoresi olan bir çok kadın, adet kanamaları yaşlandıkça daha az ağrılı hale gelir. Bu tür dismenore de doğumdan sonra düzelebilir.
Sekonder Dismenore Nedir?
İkincil dismenore, üreme sistemindeki bir bozukluktan kaynaklanır. Daha sonraki yaşamda birincil dismenore göre başlayabilir. Ağrı zamanla daha iyi olmak yerine, daha da kötüleşir.
Menstrüel Dönemde Sekonder Dismenore İle İlişkili Ağrı
Sekonder dismenore ağrısı genellikle normal menstrüel kramplardan daha uzun sürer. Örneğin, adet döneminin başlamasından birkaç gün önce başlayabilir. Ağrı adet dönemi devam ettikçe daha da kötüleşebilir ve bittikten sonra da geçmeyebilir.
Hangi Bozukluklar Sekonder Dismenore Neden Olabilir?
Sekonder dismenore neden olabilecek koşullardan bazıları şunlardır:
Endometriozis: Rahim dışında, yumurtalıklarda ve fallop tüplerinde , rahim arkasında ve mesanede endometriozis odakları olabilir .bunlar da aynı Uterusun iç yüzündeki endometrial tabaka gibi, parçalanır ve hormonlardaki değişikliklere cevap olarak kanar. Bu kanama, özellikle menstruasyon süresince, ağrıya neden olabilir. Kanamanın meydana geldiği pelvisin içinde yapışıklıklar denilen skar dokusu oluşabilir. Adezyonlar organların birbirine yapışmasına neden olarak ağrıya neden olabilir.
Adenomiyozis: Uterusun normal olarak uterusun iç yüzündeki endometrial tabakanın uterus duvarındaki kas tabakası içinde oluşup büyümesidir.
Myomlar: Myomlar rahmin içinde veya rahmin duvarlarında oluşumlardır. Rahim duvarında bulunan myomlar ağrıya neden olabilir.
Dismenore Nedenini Bulmak İçin Hangi Testler Yapılır?
Dismenore varsa, şikayetleriniz ve adet dönemleri dahil olmak üzere tıbbi geçmişinizi gözden geçirilir. pelvik muayene ve bir ultrason muayenesi yapılır
Bazı durumlarda laparoskopi yapmak gerekebilir . Bu, hastanın şikayetlerine ve muayene bulgularına göre karar verilecek bir durumdur.
Dismenore Nasıl Tedavi Edilir?
Doğum kontrol hapları gibi ağrı kesiciler veya hormonal ilaçlar,genellikle tedavide kullanılır. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz, yeterli uyku ve gevşeme teknikleri gibi yardımcı olabilir.
İlaçlar ağrıyı azaltmazsa, tedavi dismenore nedenini bulmaya ve ortadan kaldırmaya odaklanır.
Endometrioz Kaynaklı Dismenore Tedavisinde Ne Tip İlaçlar Kullanılabilir?
Semptomlarınız veya laparoskopinin dismenore nedeninin nedeni olarak endometriozise işaret etmesi halinde, doğum kontrol hapları, aylık ya da üç aylık doğum kontrol iğneleri kullanılabilir veya hormonlu RİA denenebilir. Gonadotropin salgılatıcı hormon agonistleri, endometriozis ağrısını hafifletebilen başka bir ilaç türüdür. Bu ilaçlar, kemik kaybı, sıcak basması ve vajinal kuruluk gibi yan etkilere neden olabilir. Genellikle sınırlı bir süre için verilir. Diğer tedavilerin işe yaramadığı durumlar dışında, gençler için önerilmemektedir.
Op. Dr. Feray GÜVENAL
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
